Ver voor het ontstaan van Amsterdam, bevond zich in deze omgeving al het dorpje Sloten. De oudste vermelding van Sloten dateert uit 1063; de oudste vermelding van Amsterdam uit 1275, zo’n 200 jaar later. Maar mogelijk was hier rond 990 al sprake van bewoning. Van dit allerprilste Sloten zijn geen tastbare overblijfselen bekend. Alleen een piepklein weilandje waar je je 1.000 jaar terug in de tijd waant.
Dit weilandje -de Vrije Geer genaamd- is sinds het ontstaan van Sloten niet veranderd. De sloten lopen er nog net als in de middeleeuwen en de grasvelden liggen er net zo bij als toen. Het is het laatste stukje oernatuur van Amsterdam.
Pelgrims
De Geer Ban -een geer is een driehoek- bestond uit een onafhankelijk stuk grond ten noorden van Sloten. De inwoners van dit gebied waren vrijgesteld van het betalen van belasting aan de graven van Holland. Vanaf 1345 kreeg het kleine dorpje Sloten plotseling te maken met een ongekende stroom passanten: het waren pelgrims die via Haarlem op weg waren naar de Heilige Stede in het jonge Amsterdam. De pelgrims reisden van Sloten via de Sloterweg naar de Heiligeweg (nu de Overtoom). Bij de stadsmuren aangekomen, kwamen ze via de Heiligewegspoort de stad binnen richting Kalverstraat/Rokin. Daar bevond zich het kerkgebouw waar het Mirakel van Amsterdam had plaatsgevonden: een uitgespuugde heilige hostie die onvernietigbaar bleek.
Huis te Vraag
Inmiddels is een groot deel van de Sloterweg verdwenen. Ook is een gedeelte veranderd in de Rijnsburgerstraat. Daar stond een herberg waar de pelgrims langstrokken. Toen keizer Maximiliaan daar in 1483 tijdens zijn pelgrimstocht de weg kwam vragen, was dat aanleiding om de herberg ‘Huis te Vraag’ te noemen. Tegenwoordig bevindt zich hier één van de mooiste plekjes van Amsterdam: een oude ongeruimde begraafplaats die dezelfde naam draagt. De plek wordt sinds de jaren ’60 niet meer gebruikt als begraafplaats, maar de graven zijn niet geruimd.
Rembrandt in Sloten
Schilder Rembrandt van Rijn begaf zich vaak buiten de Amsterdamse stadsmuren om de omgeving vast te leggen. Ook het dorp Sloten met zijn kerk, is door Rembrandt getekend. Volgens sommige Slotenaren heeft Rembrandt hier zijn grote liefde Saskia van Uijlenburg ontmoet. Daarom staat bij de molen van Sloten een beeldengroep van het paar. Wat wel onomstotelijk vaststaat, is dat de predikant van de Sloterkerk familie was van Saskia en dat Rembrandts kleindochter in 1686 in de Sloterkerk is getrouwd.
Ongeveer de plek waar Rembrandt ruim 350 jaar geleden moet hebben staan schetsen, rechts de huidige kerk.
Kleinste politiebureau
Van het echt oude Sloten is alleen het weilandje van de Vrije Geer overgebleven. Maar er zijn nog wel andere overblijfselen van een rijk verleden. Zo bevindt zich aan de Sloterweg nog een eeuwenoude banpaal en is hier ook het kleinste politiebureau te vinden. Het gebouwtje (formaat schuur) was van 1866 tot 2015 in gebruik en bevatte precies 1 cel voor boeven en een piepklein kantoortje voor de veldwachter. Tegenwoordig is het in gebruik als winkel en informatiecentrum.
Het kleinste politiebureau van Nederland aan de Sloterweg.
Gemeente Sloten
In 1816 vormden de dorpen Osdorp, Sloten, Sloterdijk en Vrije Geer een gemeente. Sinds 1921 hoort Sloten bij Amsterdam.
Referendum
Het scheelde heel weinig of het stukje middeleeuws natuurlandschap van de Vrije Geer was verdwenen. In 1995 wilde de gemeente het in navolging van het naastgelegen Nieuw-Sloten bebouwen met woningen, maar bewoners kwamen in verzet. Er werd een referendum georganiseerd. De plannen van de gemeente werden met 88% van de stemmen tegen, verworpen. Een eeuwenoud natuurmonument bleef bewaard.
Heel leuk om te lezen! Temeer omdat mijn overgrootvader politieagent was in Sloten en daar door haar schoonfamilie altijd heel geringschattend over werd gesproken.