De Staatsliedenbuurt was begin jaren ’80 zwaar verpauperd en bijna een staat in de staat, de politie kwam er nauwelijks meer, het recht van de sterksten gold er, wat in dit geval krakers waren. Er golden eigen wetten en regels, de krakers hielden er zelfs een compleet eigen woningdistributiesysteem op na. De problemen in de buurt werden vergroot door spanningen tussen krakers en oorspronkelijke buurtbewoners. Bovendien hadden veel heroïneverslaafden en handelaren in afbraakwoningen in de buurt een onderkomen gezocht. De toenmalige burgemeester Van Thijn besloot op 20 december 1984 persoonlijk polshoogte te nemen.
Zonder politiebegeleiding en slechts met twee stadhuismedewerkers begeeft hij zich ‘s ochtends om half tien richting Van Hallstraat, een groepje journalisten en een paar cameraploegen in zijn kielzog. Het is koud, guur weer, Van Thijn spreekt een aantal buurtbewoners op straat aan waarvan de meesten schichtig weglopen.
Zodra hij de J.M. Kemperstraat inloopt stormt plots een groep van tweehonderd krakers op hem af. ‘Van Thijn rot op!’ wordt er geroepen, er wordt geduwd en Van Thijn wordt bespuugd, op televisiebeelden is te zien hoe dikke groene klodders in zijn haar hangen. Een Duitse kraker schreeuwt ‘Raus!’ recht in het gezicht van de joodse Van Thijn die in de tweede wereldoorlog als kind ondergedoken zat. Van Thijn vlucht richting Haarlemmerweg en vindt een goed heenkomen in de portiersloge van de Westergasfabriek.
Wat is kraken?
Kraken is het zonder toestemming van de eigenaar in gebruik nemen van een onroerende zaak in de vorm van een ongebruikt terrein, gebouw of ruimte daarvan. Georganiseerd kraken zoals Amsterdam dat eind vorige eeuw leerde kennen vindt zijn oorsprong bij Provo en de Kabouterpartij. Tot een stroomversnelling kwam het op de eerste Nationale Kraakdag van 5 mei 1970 toen er tientallen panden werden gekraakt. In 1969 verscheen de eerste druk van de Handleiding voor Krakers en draaide in de Bethaniënstraat het eerste kraakspreekuur. Al snel kreeg dat navolging in de Pijp, Grachtengordel Indische Buurt, Rivierenbuurt en vooral de Staatsliedenbuurt.
Later op de dag als Van Thijn weer heelhuids op het stadhuis is aangekomen geeft hij een persconferentie waarin hij aankondigt de politie opdracht te geven de Staatsliedenbuurt stap voor stap te normaliseren. Enkele jaren later is dat een feit.
(Foto: Hollandsche Hoogte)
